Mendeley  

Zotero  

taati Z. A comprative study of handmade pottery in the villages of burjak. JIC 2022; 6 (2) :37-50
URL: http://jih-tabriziau.ir/article-1-176-fa.html

این مقاله می‌کوشد با مطالعۀ تطبیقی سفالینه‌های برجک و جیرده، به وجوه اشتراک، افتراق و شاخصه‌های مهم سفالگری این سرزمین بپردازد. هدف در این پژوهش، شناخت و پی‌بردن به جایگاه سفال‌های دست‌سازِ تولیدشده در دو روستای نام‌بُرده در بستر مطالعات تطبیقی است. همچنین بررسی شاخصه‌های هویتی و ارتباط سفالینه‌ها در این دو روستا مدنظر بوده است. از این‌رو، به طرح این پرسش‌ها پرداخته است:
1- چه ارتباطی بین دست‌سازه‌های سفالی دو روستای «جیرده شفت» و «برجک خمین» وجود دارد؟
2- شاخصه‌های دست‌سازه‌های سفالی دو روستای «جیرده شفت» و «برجک خمین» کدام است؟
پژوهش پیشِ رو با بهره‌گیری از روش توصیفی-تحلیلی با رویکرد تطبیقی به مقایسه و تطبیق تولید سفال دو روستای جیرده و برجک پرداخته است. در جمع‌آوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای، میدانی و مکاتبۀ از راه دور با سفالگران پیشکسوت استفاده ‌شده است. درنهایت، این نتیجه حاصل شد که در میان آثار سفالی جیرده ظروف موسوم به «گَمَج و نوخون» از همه شاخص‌‌تر است، و از سفال‌های معروف روستای برجک «دو گُوله» را می‌توان نام برد که هر دو برای طبخ و پخت‌وپز استفاده ‌‌می‌شوند. در دو روستا محصولات سفالی بدون استفاده از تکنیک چرخ سفالگری، بسیار ساده و گاهی با تزئینات ابتدایی و نقش‌های بومی و به فرم‌های مُدوّر، کشیده، استوانه‌‌‌ای و تخت تولید ‌‌می‌شوند؛ ویژگی‌ها‌یی که قدمت فرهنگی هر‌یک از این ‌‌روستاها را ‌‌می‌رسانَد. ازسویی دیگر، به‌خاطر عجین‌شدن زندگی مردمِ روستا با طبیعت و تأثیر سلایق دیرینۀ نیاکان هنر خویش را این‌گونه به نمایش ‌‌می‌گذارند؛ و از همه مهم‌تر اینکه بانوان سفالگر دو روستا هستند که هنری مشابه می‌آفرینند که درعین‌حال منحصر است و سالیان بی‌شماری است که سعی در حفظ سنت‌های خویش کرده‌اند. تفاوت میان سفالینه‌ها‌ی دو روستا هم ناشی از سلیقه‌ها‌ و تفاوت‌ها‌ی فردی و علائق و باورهای سفالگران و هم ویژگی‌ها‌ی فرهنگی و جغرافیایی محیط است.