دیوارنگاری از جمله هنرهای شهری است که از ظرفیتها و کارکردهای شهری و ساختار فرهنگی و تاریخی قابلتوجهی برخوردار است. حضور این هنر در فضای شهری و کارآییهای آن در فرهنگ، هویت ملی، حیات جمعی شهری، امورتجاری، تبلیغات و آموزشهای شهروندی امری انکارناپذیر است. دیوارنگاری یکی از شاخههای هنرهای تجسمی است. آن چه که شناخت ما را از پیرامونمان سازماندهی میکند، تصویری است که از آن در ذهنمان شکل میگیرد. اعلام، اشاعه و تحکیم مواضع فرهنگی و بنیانهای هویتی در شهرهای ایرانی میتواند از طریق آثار دیوارنگاری صورتگیرد و دیوارنگارهها میتوانند به تطبیق سیمای شهر با هویت و فرهنگ آرمانی آن کمک کنند. اهمیت تصویر در شهر، بهویژه زمانی که در قالب اثر هنری ارایه میشود، از این جهت است که میتواند کارکردهای متعددی داشته و در جایگاههای مختلف، ایفای نقش کند. سه رویکرد و عملکرد دیوارنگارهها بهعنوان تصاویر هنریِ شهری شامل «هنری»، «ارتباطی» و «کاربردی» در سه ساحت «هنرهای تجسمی»،«ارتباطات اجتماعی» و«معماری-شهرسازی» است که منظر، کالبد و فضای شهری را تحتتاثیر قرارمیدهد. پژوهش حاضر با روش تحلیلی- توصیفی به دنبال تبیین کارکرد دیوارنگارهها در هویتبخشی شهری و کمک به بازآفرینی هویت ایرانی-اسلامی در شهرهای ایرانی است. نقش هویتساز دیوارنگاری شهری از طریق شناسایی کارکردهای آن در حوزههای پیرامونیاش شامل«هنرهای تجسمی»، «ارتباطات اجتماعی» و «معماری-شهرسازی» قابل شناسایی و معرفی است. بررسی سه محور «ارزشهای فرهنگی-هنری»، «ظرفیت گفتمانی و رسانهای» و نیز «کارکردهای زیباسازی و تزیینی» بهعنوان حوزههای مهم اجتماعی که خروجی و تاثیرات دیوارنگاری در آنها قابل تشخیص، ارزیابی و تحقق است، بر ما روشن میسازد که دیوارنگاری شهری بهعنوان یک هنر شهری با پشتوانههای چشمگیر تاریخی، هنری، فرهنگی و اجتماعی، در زمینه هویتبخشی به فضاهای شهری، از قابلیتهای ویژهای برخوردار است. فرض این پژوهش بر این مساله استوار است که هویتبخشی دیوارنگاری به شهر ایرانی-اسلامی میتواند از طریق اشاعه و تحکیم الگوهای تبیین شده برای شهر اسلامی در ساحتهای هنر، ارتباطات و معماری محقق شود.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |