RT - Journal Article T1 - Comparative Study of Visual structure, “bringing the head of Iraj to Fereydoun "in the Safavi schools" JF - JIC YR - 2021 JO - JIC VO - 4 IS - 2 UR - http://jih-tabriziau.ir/article-1-101-fa.html SP - 119 EP - 132 K1 - Iranian painting K1 - Savafi schools K1 - bringing the head of Iraj K1 - Visual structure AB - نگاره­هایی با موضوع ادبیات فارسی و به‌ویژه داستان‌های شاهنامه فردوسی از مهم­ترین آثار تصویری با مضمون حماسی در تاریخ نگارگری ایران می­باشند. نگارگری ایرانی همانند شعر و ادبیات فارسی سنت­ها و قوانین خاص خود را داراست، به‌طوری‌که نگارگر در تصویرسازی آثار ادبی بیش از آنکه به متن وفادار باشد، قوانین، ویژگی­ها و سنت­های خاص نگارگری دوره خود را در نظر می­گیرد. پژوهش حاضر با عنوان" مطالعه تطبیقی ساختار بصری نگاره " آوردن سر ایرج نزد فریدون" در مکاتب دوره صفوی" نگاهی دارد به بررسی مضامین تصویری و عناصر بصری و ترکیب‌بندی نگاره­هایی با موضوع مشترک" آوردن سر ایرج نزد فریدون" که در دوره صفوی در کارگاه­های تبریز، شیراز، قزوین و اصفهان تصویر شده­اند. بر این اساس پس از جستجوی 34 نگاره­ با موضوع یادشده، با در نظر گرفتن تاریخ و مشخصات نگاره­ها تعداد11 عدد از آن‌ها مربوط به دوران صفوی تشخیص داده‌شده. نظر به موجود نبودن همه نگاره­ها، جامعه آماری به 7 نگاره از مکاتب مختلف دوره صفوی محدود شد. نگاره­ها به ترتیب دوره زمانی و به لحاظ عناصر تصویری(مضمون و موضوع) در سه وجه واقعی، بیانی و نمادین توصیف و از منظر تمهیدات تجسمی شامل عناصر بصری(خط، رنگ، بافت) و ترکیب‌بندی(مارپیچ طلایی، مربع شاخص، مستطیل طلایی و خطوط رهنمون گر) مورد تحلیل قرار گرفت. این پژوهش بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد تطبیقی با استفاده از مطالعات کتابخانه­ای و مشاهده آثار به شناسایی وجوه تفاوت و شباهت بین نگاره­ها پرداخته است. در نگاره­های ذکرشده به دلیل داشتن موضوع مشترک، مضامین تصویری واحدی بکار گرفته‌شده است؛ اما به لحاظ تمهیدات تجسمی از ویژگی­های ساختاری کارگاه هنری زمان خود پیروی نموده­اند. یافته­ها نشان می­دهد گرچه نگاره­های مکاتب گوناگون دوره صفوی ویژگی­های متفاوتی دارند، اما در ساختار بصری متأثر از یکدیگر بوده و هر کارگاه متناسب با میزان دسترسی به نسخه­های قبل، از آن‌ها تأثیر پذیرفته است. این تأثیر منجر به کم شدن ارتباط نگاره با متن اصلی شاهنامه شده است. LA eng UL http://jih-tabriziau.ir/article-1-101-fa.html M3 10.52547/jic.4.2.119 ER -