دوفصلنامه
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- دانشکدۀ فرش، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران ، m.motafakker@tabrizu.ac.ir
2- دانشکدۀ فرش، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
2- دانشکدۀ فرش، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
چکیده: (876 مشاهده)
مفهوم باغ بهشت در فرهنگ ایرانی- اسلامی جایگاه والایی داشته که نمودی از تجلی عالم و عرش الهی بوده‌است. هنرمندان مسلمان ایرانی، نمود و بروز زمینی و بصری مفهوم باغ بهشت ازلی را در ادوار مختلف، در قالب هنرهای اسلامی، به‌ویژه قالی، نمایش دادند. در این پژوهش، به مطالعه و بررسی نقشمایه‌ها و مفاهیم نمادین اسلامی هنر قالیبافی با شناخت یکی از ارزشمندترین نمونۀ قالی‌های عصر صفویه پرداخته شده‌است. در این راستا، قالی باغ بهشت صفوی و مفاهیم رایج در نقشمایه‌های آن که برگرفته از مفاهیم فرهنگی و هنر اسلامی هستند، مورد مطالعه قرارگرفته است. بنابراین، مفهوم باغ بهشت در قرآن‌کریم و روایات و نمود بصری آن در نقشمایه‌های این قالی مورد مطالعه قرار گرفته‌‌است. این پژوهش با هدف پرداختن به مفهوم باغ‌های بهشتی در قالی ایرانی و تأثیری که فرهنگ اسلامی بر چارچوب فرهنگ و هنر قالیبافی دورۀ صفویه گذاشته، انجام شده است. این پژوهش سعی بر آن دارد تا با پاسخ به پرسشِ اساسیِ مقاله؛ اینکه، ارتباط میان مفاهیم ایرانی-اسلامی با موضوعات قالی باغ بهشت صفوی شامل کدام موارد است؟؛ رابطۀ بین فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی و قالی‌های باغی دورۀ صفوی را مورد مطالعه قرار دهد. بنابراین، نقشمایه‌های قالی باغ بهشت صفوی تبریز با رویکردی نمادشناسانه و با هدف کاربردی، به روش تاریخی- تحلیلی و به شیوۀ کتابخانه‌ای مورد مطالعه قرارگرفته‌اند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که نقشمایه‌های رایج در قالی باغ بهشت صفوی همانند سایر نمونه‌های مشابه قالی‌های باغی صفوی، ملهم از باغ‌ها و پردیس‌های دوران اسلامی می‌باشند. عناصر به کار رفته در این قالی، تمثیلی از بهشت و باغ‌های بهشتی ذکر شده در قرآن‌کریم (به عنوان اصلی‌ترین منبع فرهنگ و هنراسلامی) و همچنین روایات اسلامی بوده‌اند. مفهوم باغ بهشت در قالی‌های باغی، جلوه‌ای از فناناپذیری و جاودانگی جهان ابدی را به تصویر می‌کشد که یادآور خاطره ازلی از بهشت هستند.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |