سال 4، شماره 2 - ( دوفصلنامه 1399 )                   جلد 4 شماره 2 صفحات 118-107 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Taheri Qomi M. AN ICONOGRAPHIC STUDY OF SULTAN MOHAMMAD NAQASH'S PAINTING CALLED "MASTI LAHOUTI AND NASUTI ". JIC 2021; 4 (2) :107-118
URL: http://jih-tabriziau.ir/article-1-107-fa.html
طاهری قمی سید محمد. مطالعه شمایل شناختی نگاره «مستی لاهوتی و ناسوتی» اثر سلطان محمد نقاش. هنرهای صناعی اسلامی. 1399; 4 (2) :107-118

URL: http://jih-tabriziau.ir/article-1-107-fa.html

مطالعه شمایل شناختی نگاره «مستی لاهوتی و ناسوتی» اثر سلطان محمد نقاش
سید محمد طاهری قمی*
، mohammadtaheri1982@gmail.com
چکیده:   (3718 مشاهده)
نگاره­ی «مستی لاهوتی و ناسوتی»، مربوط به برگی از دیوان حافظ سام میرزا، اثر سلطان محمد نقاش، نگارگر مکتب تبریز صفوی، ازنظر آفرینش فضایی عرفانی، نمادین و نمایشی و نیز جاذبه­های تجسمی، یکی از نمونه­های غنی از شمایل­های تصویری به شمار می­رود. پژوهش حاضر از نوع نظری بوده و به روش توصیفی- تحلیلی تدوین‌شده و با گردآوری تصاویر و اطلاعات به روش کتابخانه­ای، نگاره‌ی یادشده را مورد تحلیل شمایل شناسانه قرار داده است. هدف از این پژوهش آن است که با رویکردی تاریخی و معناشناختی از شعر حافظ و نیز سیاق هنری سلطان محمّد، سعی در رمزگشایی از مفاهیم عرفانی و روایی مستتر در این نگاره، متأثّر از متن اصلی داشته باشد. پرسش بنیادین پژوهش عبارت است از: «چه مفاهیم حکمی، عرفانی، تغزّلی و اساطیری در پس روابط میان شمایل­ها و فضای تجسّمی حاکم بر نگاره حکم‌فرماست؟» پیشینه­های پژوهشی در رابطه با زندگی حافظ و نیز معنا پردازی و سبک­شناسی غزلیات او و همچنین تاریخ­ نگارگری مکتب ترکمانان و تبریز صفوی و شیوه‌ی نقاشی سلطان محمّد نقاش، که در مقالات و کتاب‌های نویسندگان ایرانی و خارجی نگاشته شده، به‌عنوان منابع پژوهشی موردمطالعه قرارگرفته و نتیجه‌ی حاصل آنکه شیوه‌ی اغراق­آمیز و طنزآلود سلطان محمّد در ترسیم شمایل­ها با جهان­بینی رندانه‌ی حافظ منطبق بوده و همچنین تقسیم­بندی نگاره به سه ساحت مشخّص از پایین به بالا و در نظرگیری شمایل­های متناسب با هر یک، با دیدگاه تفکیکی عرفانی مبنی بر ساحت­های سه‌گانه‌ی ناسوت، ملکوت و لاهوت تناسب دارد.  
واژه‌های کلیدی: شمایل، شمایل شناسی، نگارگری، سلطان محمد، دیوان حافظ
متن کامل [PDF 1890 kb]   (2178 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: مبانی نظری هنر اسلامی
دریافت: 1398/10/23 | پذیرش: 1399/11/20 | انتشار: 1399/11/20
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به نشریه هنرهای صناعی اسلامی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Islamic Crafts

Designed & Developed by : Yektaweb