سال 5، شماره 2 - ( دوفصلنامه 1400 )                   جلد 5 شماره 2 صفحات 0-4 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


1- دانشگاه آزاد اسلامی اهر
2- دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر
چکیده:   (2649 مشاهده)
در آثار معماری به‌خصوص آثار تزئینی معماری به وفور شاهد استفاده از نقش‌ها و طرح‌هایی هستیم که منشعب از نقوش هندسی، گیاهی یا اسلیمی می باشند. استفاده از این نقوش به دو دلیل عمده می‌باشد: اولاً صرفاً برای بحث زیبایی‌بخشی و چشم‌نوازی در بنا استفاده می‌شود؛ دوماً، هدفمند بوده و دارای مفهومی در دل خود می‌باشد؛ این نشانه‌ها که بعضاً دربر‌گیرنده تفکرات و عقاید خاصی از یک دوران مشخص هستند که با مکان و بنای مورد استفاده ارتباط تنگاتنگی دارند. یکی از این فرم ها، نقشی است مرکب از دو مثلث که در چندین جای مختلف مورد استفاده قرار گرفته است؛ ترکیب مثلث ها در آیین‌های مختلف دارای تعابیری متفاوت هستند، در این مقاله کوشش بر آن است تا دریابیم که آیا این نماد از غیری سخن دارد یا خیر؛  اگر اینگونه است چه تفکر یا چه مهمی در پس آن نهفته است. فرم مورد مطالعه در دو طرف درب ورودی جبهه شمالی بقعه‌ی شیخ‌حیدر در شهر مشکین شهر حک شده است. هدف از این تحقیق، بازخوانی این نماد و مفاهیم کلی آن بر مبنای جزئیات عرفانی هم‌دوره خود می‌باشد؛ که برای یافتن این تفکراتِ تأثیرگذار نیاز به شناخت و درک عرفان آن دوره و میزان باور پذیریَش برای آن زمان خاص می‌باشد. در این مسیر، تلاش شده با جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و میدانی و تحلیل اطلاعات بر مبنای داده‌های زمانی و مکانی متوجه میزان اثر بخشی آنها در این راستا شده و با تحلیل هر مبحث به دریافت اثر آن مبادرت کرده‌ایم. در نهایت با تحلیل‌های دقیق و موشکافانه و با آنکه این نماد از دوران‌های قبل از اسلام هم مورد استفاده
بوده است، کاربرد آن در دوران پس از اسلام و اوج تفکرات عرفانی مربوط به سهروردی و ابن‌عربی تنها به یک دلیل منطقی می‌باشد و آن نمایاندن این نماد برای بیان بازگشت به اصل در هر تولد و مرگ می‌باشد.
واژه‌های کلیدی: نماد، مثلث، عرفان اسلامی، معماری، تزئینات.
متن کامل [PDF 2041 kb]   (706 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: مبانی نظری هنر اسلامی
دریافت: 1400/12/3 | پذیرش: 1401/1/14 | انتشار: 1401/3/16

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.