دوفصلنامه
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- گروه مطالعات عالی هنر، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
2- گروه صنایع‌دستی، دانشکدۀ معماری و هنر، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران ،arabbeigi@Kashanu.ac.ir
2- گروه صنایع‌دستی، دانشکدۀ معماری و هنر، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران ،
چکیده: (465 مشاهده)
تنوع تولیدات سفال و کاشی در مواردی با کاربرد‌های جدید و غیرمعمول برای آن‌ها همراه می‌شود. استفاده از قطعات بزرگ کاشی به‌عنوان صفحه میز را می‌توان یکی از این موارد برشمرد. کاشی رومیزی هشت‌گوش محفوظ در موزۀ ملی کاشان که به دورۀ قاجار منسوب شده است، مورد توجه پژوهش حاضر قرار دارد. این تحقیق در تلاش است تا با توجه به ویژگی‌های ظاهری این اثر و اطلاعات تاریخی موجود در خصوص نمونه‌های مشابه آن از دورۀ قاجار و هم‌چنین بررسی تولیدات سفال در یک سدۀ اخیر، اطلاعات مرتبط با این کاشی را با ارائۀ شواهد و اسناد، کامل‌تر نماید. پرسش اصلی پژوهش از این قرار است: این کاشی رومیزی در چه زمانی و در کدام شهر تولید شده است؟ در این تحقیق که به روش تاریخی ـ تحلیلی انجام پذیرفته، از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی برای گردآوری داده‌ها استفاده شده است. کاشی رومیزی موردمطالعه، از نظر فرم و مضمون شباهتی با نمونه‌های غالباً مدوّر دورۀ قاجار ندارد. نمونه‌های مشابه دورنماسازی مرکزی این اثر در برخی از کاشی‌های دیواری دورۀ قاجار دیده می‌شوند، پالت رنگی و کاربرد شیوۀ زیرلعابی در این کاشی نیز به آثار قاجاری شباهت دارد و احتمالاً به همین دلیل در دستۀ آثار این دوره جای گرفته است. تکرار عبارت «صنایع قدیمه» در لچکی‌های به‌کار رفته در تزئین این کاشی، کلید تشخیص دوره و مکان تولید آن است. با جست‌وجوی این رقم در سایر تولیدات کاشی، به نمونه‌هایی از دورۀ پهلوی دست یافتیم که جملگی محصول کارگاه کاشی‌سازی مجموعۀ صنایع قدیمه بودند. بخشی از کاشی‌های این کارگاه، به طور سفارشی برای دربار و ادارات دولتی تولید می‌شدند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که این کاشی رومیزی ازجمله تولیدات سفال دورۀ پهلوی در کارگاه کاشی‌سازی صنایع قدیمه است که به دلیل شباهت ظاهری آن با برخی تولیدات زیرلعابی سفال قاجار، در گروه نادرستی جای گرفته است.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تکنیک و اجراء در هنرهای اسلامی
دریافت: 1403/8/2 | پذیرش: 1403/10/19
دریافت: 1403/8/2 | پذیرش: 1403/10/19
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
