Mendeley  

Zotero  

Panjehbashi E, Alaee Yazdi S. Study of structural features and patterns of Kashan Rothschild carpet preserved in Doha Museum of Islamic Art. JIC 2022; 6 (1) :15-28
URL: http://jih-tabriziau.ir/article-1-173-fa.html

فرش‌بافی و طراحی فرش چون دیگر هنرهای ایران در دوره‌ی صفوی از تجلی و شکوفایی برخوردار شد. چنان‌که دست‌آوردهای بدیع و برجسته‌ای در جنبه‌های مختلف آن از هنر صنعتگری تا هنر بصری و نقش داشت که از بارزترین آن‌ها نقوش گیاهی پرمایه بر فرش است. این نقوش در تمام دوره‌های بعد تا به امروز تصویر بسیاری از فرش‌ها را تشکیل می‌دهند. همچنین قاب‌بندی‌ها متنوع‌تر و رنگ‌های طبیعی درخشان بر تار و پود فرش بارز هستند. در این مقاله نقوش، رنگ، جنس و بافت فرشی با نقوش گیاهی از دوره‌ی صفوی بررسی می‌شوند؛ نوشتار حاضر به مطالعه‌ی ساختار بصری و فیز­­­­­یکی فرش روتشیلد کاشان دوره‌ی صفوی در موزه‌ی دوحه‌ی قطر می‌پردازد. در دوره‌ی صفوی از عناصر تصویری ترکیبی و جدید استفاده می‌شود و فن فرش‌بافی با ابریشم نیز در تولید فرش برای اشراف رونق بسیار می‌گیرد. این پژوهش به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد: نقوش فرش روتشیلد کاشان چه ویژگی‌هایی دارند؟ نقوش این فرش به چه پیشینه‌ای باز می‌گردد؟ بافت، جنس و رنگ آن چه ساختار و ویژگی­هایی دارد؟ روش این تحقیق از نوع توصیفی-تاریخی بوده و روش جمع آوری اطلاعات از نوع اسنادی است. تحلیل نقوش نشان می‌دهد که آرایه‌های استفاده شده در فرش روتشیلد عموماً شامل نقش گل‌های مختص دوره صفوی مانند گل شاه‌عباسی و چندپر و آرایه‌هایی تزیینی از دوره‌ی تیموری مانند ابرهای چینی است که با اقتباس از نقوش تاریخی گل و نقوش خاور دور تصویر شده‌اند. این گل‌ها، برگ‌ها و اسلیمی‌ها بر بندهای ختایی در حالات و زوایای تصویر از بالا و نیم رخ، با اندازه‌های گوناگون و رنگ‌هایی همچون زرد، کرم، سرمه‌ای و قرمز نقش شده‌اند. هنرمند بافنده و طراح این فرش ناشناس بوده و در ساختار این فرش از رنگ‌های روشن و اصلی بهره می‌گیرد.  جنس این فرش از ابریشم خالص بوده که رنگ‌ها بر آن درخشان هستند.