Mendeley  

Zotero  

Nemati-Babaylou A, Motmaen N. Typology of the Tileworks in Mozaffariyeh (Kaboud) Mosque of Tabriz in the Context of Studying the Design and Making Traditions. JIC 2023; 7 (2) :41-58
URL: http://jih-tabriziau.ir/article-1-193-fa.html

کاشیکاری از بهترین شیوههای آرایهبندی در معماری بوده و سابقه کاربرد آن در معماری اسلامی ایران به اواخر قرن چهارم هـ.ق می‌رسد. مسجد مظفریه یا کبود تبریز (گُؤیْمسجد) به لحاظ کاربرد کاشی نقطه اوجی در هنر اسلامی ایران محسوب می‌شود. در نگاه اول کاربرد وسیع کاشی معرق در این مسجد چشمگیر است که از ظریفترین نمونه‌های آن در ایران بوده و اصلیترین گونه تزیینی به کار رفته در پوشش داخلی و خارجی بنا است. علاوه بر آن، کاربرد انواع دیگری از کاشیها شامل زرینفام، زیرلعابی آبی و سفید، کاشی زرآراسته و نرهکاشی دیده میشود که به طرز ماهرانه و هوشمندانهای در بنا به ‌کار گرفته شدهاند. این مقاله ضمن بررسی کاربرد گونه‌های مختلف کاشی در مسجد مظفریه به تحلیل کاربرد این گونه‌ها در بناهای همزمان و پیشین پرداخته و تلاش دارد ضمن پرداختن به تلاش‌های پیشین برای دستیابی به این فنون، جنبه‌های نوآورانه کاربرد این گونه کاشی‌ها را در مسجد مظفریه کنکاش کند؛ بنابراین هدف پژوهش پیش رو، مطالعه کاربرد گونههای مختلف کاشی در مسجد مظفریه بر اساس پیشینه کاربردی آن روشها در معماری ایرانی بوده و تلاش میکند به این سؤال پاسخ دهد که گونههای کاشی به کار رفته در مسجد مظفریه و جنبههای خلاقانه آن نسبت به نمونههای مشابه به کار رفته در گذشته چیست؟ بر این اساس دادهها به روش اسنادی و میدانی جمع‌آوری و به روشهای توصیفی، تحلیلی و تاریخی در این پژوهش استفاده شدهاند. نتایج نشان میدهد که علیرغم استفاده از روشهای مرسوم کاشیکاری در مسجد مظفریه، از شیوههای خلاقانهای در طراحی و اجرای کاشی استفاده شده است که سابقه کمتری در این فن دارد.