1- دانشگاه نیشابور
2- دانشگاه تربیت مدرس ، f.farrokhfar@modares.ac.ir
چکیده: (260 مشاهده)
جواهرسازی از جمله صنایع ظریفهای است که در عصر قاجار، مورد توجه ویژه پادشاهان بوده و در زمینههای مختلف، آثار متنوعی داشته است؛ از آن جمله میتوان به جیقههای سلطنتی اشاره کرد که از مهمترین جواهرات درباری و زینتبخش تاج شاهان به شمار میرفته و بهعنوان جواهری معنادار، بیانگر اقتدار، شکوه و قدرت سلطنت حاکمان بوده است. بهدلیل جایگاه ویژه جیقهها و تنوع آنها در دوران فتحعلیشاه و ناصرالدین شاه، به نظر میرسد کیفیت فرمی و فنون اجرایی و شیوههای تزئینی مورد استفاده در این آثار، هویت دوگانهای را از این هنر-صنعت به نمایش میگذارند که مطالعه آنها میتواند به شناخت بیشتر سنت جواهرسازی عصر قاجار بیانجامد. هدف این پژوهش مطالعه ویژگیهای فنی و بصری جواهرسازی در جیقههای منصوب به دوران فتحعلیشاه و ناصرالدینشاه است. پرسشهای پژوهش این است: 1-چه ویژگیهای فنی و بصری در جیقههای درباری دوران فتحعلیشاه و ناصرالدینشاه قاجار مشهود است؟ 2- وجوه تشابه و تفارق این ویژگیها در جیقههای دوران فتحعلیشاه و ناصرالدینشاه چگونه بوده است؟ روش تحقیق از نظر هدف، توسعهای و کاربردی و روش تحقیق، توصیفی_تحلیلی با رویکرد تطبیقی است و اطلاعات آن بر اساس منابع کتابخانهای-اسنادی با تمرکز بر گنجینه جواهرات درباری دوران فتحعلیشاه و ناصرالدینشاه موجود در خزانه جواهرات ملی کشور ایران گردآوری شده است. نتایج تحقیق بیانگر این هستند که جیقههای دربار فتحعلیشاه و ناصرالدین شاه، دارای خصوصیات مشترک فنی و بصری همچون در بکارگیری فلزات با ارزشی مثل طلا و نقره با روشهای تزیینی مرصعکاری و میناکاری مزین میباشند. همچنین جیقههای درباری در عصر این دو حاکم در کاربرد تناسبات و نقوش انتزاعی و واقعگرایانه با هم تفاوت دارند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تکنیک و اجراء در هنرهای اسلامی دریافت: 1403/5/7 | پذیرش: 1403/12/8