Research code: A-10-689-1
1- ، zahrakazembakloo@gmail.com
چکیده: (29 مشاهده)
هنر چاپ باتیک و قلمکار از اصیلترین هنرهای سنتی ایران است که با نقشمایههای متنوع در زمره صنایعدستی قرار میگیرد. در این راستا هدف پژوهش حاضر، معرفی، طبقهبندی و مقایسهی انواع نقشمایههای بهکاررفته در دو هنر مذکور و بهرهگیری از این نقوش ارزشمند در طراحی لباس بانوان است؛ تا ضمن حفظ اصالت نقوش، در آثار نوین احیاء شوند. ضرورت این پژوهش از آنجا ناشی میشود که قبلاً پژوهشی با رویکرد طبقهبندی و مقایسهی نقوش دو چاپ مذکور انجام نشده است تا مورد استفادهی هنرمندان ایرانی و طراحان خلاق لباس قرار گیرد. مقالهی حاضر به طرح این پرسشها میپردازد که شاخصترین نقشمایههای چاپ باتیک و چاپ قلمکار ایران کدامند و چه شباهتها و تفاوتهایی بین نقوش آنها وجود دارد؟ و چگونه میتوان از هنر چاپ و نقوش آنها با رویکردی مدرن برای طراحی مجموعه لباس بانوان ایرانی بهره جست؟ پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و به روش کتابخانهای-میدانی و جمعآوری اطلاعات نیز بر اساس مشاهده مستقیم آثار در کارگاههای چاپ است. نتایج بهدستآمده از پژوهش نشان داد که نقشمایههای به کار رفته در چاپهای مذکور، بسیار متنوع بوده و شامل: نقوش گیاهی، گیاهی-حیوانی، حیوانی، انسانی، انتزاعی و هندسی است. نقوش گیاهی در این دو هنر گرانبها بسیار مورد توجه هنرمندان قرار گرفتهاند، بهطوریکه بسیاری از نقوش را در بر میگیرند؛ از اینرو نقوش شاخص در هر دو هنر نیز از نقوش گیاهیاند. آرایههای تزئینی مذکور با توجه به گوناگونی و تنوع، دارای پتانسیل بالایی جهت بهکارگیری در طراحی لباس ِبانوان ایرانی است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تکنیک و اجراء در هنرهای اسلامی دریافت: 1404/2/3 | پذیرش: 1404/6/15