1- دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنراسلامی، تبریز، ایران ، pirbabaei@hotmail.com
2- دانشجوی دکترای هنراسلامی، دانشکده هنرهای صناعی اسلامی دانشگاه هنراسلامی، تبریز، ایران
3- استاد گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
4- استادیار گروه هنرهای صناعی اسلامی، دانشکده هنرهای صناعی اسلامی دانشگاه هنراسلامی، تبریز، ایران
چکیده: (3375 مشاهده)
یکی از شیوههای رایج برای تعیین هویت و بازنمایی خویشتن، به ویژه در دوران معاصر، مصرف فرهنگی است. افراد در مصرف فرهنگی، انواع کالاها و نمادهای ارزشمند را، نه به خاطر ارزش استفاده و ارزش مادیشان بلکه به دلیل ارزش فرهنگی و ارزش نمادین آنها مصرف میکنند و در این نوع از مصرف تلاش دارند که تصویر مطلوبی از خویش در ذهن دیگران ایجاد کنند. در این میان، استفاده از محصول سفالی به عنوان یک کالای فرهنگی، نه به معنای استفادهی صرف(آنچه در دوران پیشامعاصر مدنظر بود) بلکه در بردارنده معناهای متفاوتی است. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل پارادایمی در ارتباط با مصرف و عدم مصرف محصولات سفالی در شهر تبریز و در پی پاسخ به سوالات تحقیق، یعنی؛ چگونه مصرف محصولات سفالی در شهر تبریز سبب ایجاد سبکهای متنوع زندگی میشود؟ و چه پیامدی در پی خواهد داشت؟، از روش کیفی و مبتنی بر نظریه داده بنیاد استفاده میکند. برای گردآوری دادهها از ابزار مصاحبه از 60 نفر تولیدکنندگان، توزیع کنندگان، مصرف کنندگان، درحوزه سفال و سرامیک در شهر تبریز، و به روش نمونهگیری نظری صورت پذیرفت. محتوای مصاحبهها براساس مدل توسعهیافته فرآیند اجرای داده بنیاد کدگذاری و در مجموع 249مفهوم به عنوان کد اولیه شناسایی شد که پس از حذف تکرارها و مفهوم سازی در مرحلهی کدگذاری باز، تعداد 87 مفهوم استخراج شد. با غربالگری مفاهیم اولیه به 40 مقوله فرعی و 15 مقوله اصلی دست یافتیم که در قالب پنج بعد و منطبق بر مدل پارادایمی داده بنیاد مشخص شد. ضمن اینکه برای تضمین کیفیت کدگذاری از روش خودبازبینی محقق و کنترلهای اعضا استفاده گردید. در نهایت نتایج تحقیق نشان میدهد، افراد محصولات سفالی را با هدف کسب تشخص، هویت، سرمایه اجتماعی و فرهنگی، ایجاد زندگی سالم، حس نوستالژیک و یادآوری آفرینش انسان مورد استفاده قرار میدهند و از این طریق زندگی خود را در ارتباط با استفاده از محصولات فرهنگی و سفالی سبکمند میکنند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
مبانی نظری هنر اسلامی دریافت: 1398/2/6 | پذیرش: 1398/6/9 | انتشار: 1398/8/9