سال 7، شماره 2 - ( دوفصلنامه 1402 )                   جلد 7 شماره 2 صفحات 143-133 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


1- دانشکده پژوهش‌های عالی هنر و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
2- گروه هنر و معماری، دانشگاه پیام نور، یزد، ایران
چکیده:   (203 مشاهده)
قالی‌های تصویری از جمله مهم‌ترین دستاوردهای هنر طراحی و بافت قالی در دوره قاجار محسوب می‌شوند و یک مجموعه نسبتاً پرتعداد از این قالی‌ها، مجموعه قالی‌های هوشنگ شاهی است؛ که در آن دوره به بستری برای تصویرسازی شاه زمانه در قالب هوشنگ ‎شاه بدل شده بود. با وجود تحقیقات بی‎شمار در این زمینه، چرایی پیدایش نقوش با روایت‎های تاریخی موضوعی است که کمتر بدان پرداخته شده است. هدف از این پژوهش امکان دستیابی به لایه‎های معنایی انتقادی در اثر مورد نظر است؛ که از نظرها مغفول مانده است. نگارندگان در این پژوهش در پی پاسخگویی به این سؤالات هستند که بر اساس الگوی ادموند بورکه فلدمن می‌توان با بازنگری در نشانگان و اجزاءِ اغراق‎آمیزِ قالیچه‌ تصویری هوشنگ ‎شاه، امکان دستیابی به تفسیر انتقادی در لایه‎های جدید را ممکن گرداند و شاخصه‎های متفاوتِ این نشانگان در مقایسه با آثار مشابه را برشمارد.
پژوهش حاضر به لحاظ روششناختی توصیفی- تفسیری است و شیوه جمع‎آوری اطلاعات، کتابخانه‎ای است. نگارندگان در این پژوهش ابتدا به مرور تحقیقات صورت گرفته در موضوع پژوهش پرداخته‎اند و می‌کوشند بر اساس الگوی ادموند بورکه فلدمن طی چهار گام (توصیف، تحلیل فرمی، تفسیر و ارزیابی) به بررسی و تحلیل انتقادی قالیچه‌ تصویری هوشنگ شاه بپردازند.
یافتههای تحقیق نشان داد اثر مورد نظر در این پژوهش با استفاده از عنصر اغراق در بزرگ‎نمایی و کوچک‎نماییِ اجزاء،‎ جایگاه نمادین اصلی‎ترین عنصر صفحه یعنی هوشنگ ‎شاه که احتمالاً نماینده پادشاه عصر است را متزلزل نمایش داده است. در تحلیل نشانه‎شناسانه‎ی این آثار نوعی گسل معنایی وجود دارد که امکان تفسیر معانی در صورت‎ انتقادی را ممکن می‎گرداند. با مرور نمونه‎های در دسترس از قالیچه‏های تصویری این دوره می‎توان دریافت نشانگانِ این قالیچه رویکرد متفاوتی را نسبت به جایگاه و اندازه‏ی عناصر در اثر داشته است که امکان تفسیر در لایه‎های دیگرِ معنا را ممکن می‎گرداند.
 
متن کامل [PDF 2048 kb]   (44 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: مبانی نظری هنر اسلامی
دریافت: 1402/10/15 | پذیرش: 1403/1/20 | انتشار: 1403/2/2

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.