1- استادیار دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
چکیده: (1446 مشاهده)
نگریستن به محیط اطراف میتواند بهسان اندوختهی بصری در ذهن هنرمند وجود داشته باشد و این اندوختهی بصری در ذهن هنرمند خلاق میتواند منجر به آثار بدیعی گردد. یکی از هنرمندانی که در عرصهی نگارگری ایرانی صاحب سبک و خلاقیت بوده، سلطانمحمد است که با دیدن آثارش، بهویژه کوهها و صخرههای این آثار، بیدرنگ میتوان دریافت که اثر از آن اوست. از اینرو با دست یازیدن به یکی از ماناترین منابع الهام در پرورش قوهی تخیل سلطانمحمد، یعنی طبیعت پیرامون زندگی وی (کوهها و صخرهها) و تطابق آن با نمونه آثاری که از او بجای مانده، میتوان به تأثیر محیط طبیعی بر آثار سلطانمحمد دست یافت. این مطلب مهمترین هدف از نگارش این مقاله هست. همچنین پرسش اصلی پژوهش این است که محیط پیرامون زندگی سلطان-محمد به چه میزان در خلق آثارش تأثیرگذار بوده است. روش انجام این مقاله توصیفی-تحلیلی است که به کمک منابع کتابخانهای و جستجوهای میدانی در طبیعت آذربایجان به انجام رسیده است. پس از بررسی صخرههای منطقهی آذربایجان مشاهده گردید که کوههای این منطقه به دلیل وجود صخرههای تیز که در شرایط طبیعی خراشیده شده، به همراه رنگهای طبیعی خاک این منطقه، میتوانستند ویژگی منحصربهفردی را به جهت پروراندن قوه تخیل هنرمند فراهم آورد. همچنین بازی نور و سایه در این صخرهها در زمانهای مختلف روز، تصورهای گوناگونی را به نگرنده مینمایاند. در راستای چنین جستوجویی؛ مشاهده گردید بسیاری از شکلهای ترسیمی در صخرهنگاری آثار سلطانمحمد میتوانست منبعی چون طبیعت آذربایجان (محل زندگی او) را داشته باشد. از این زاویه دیدن و بودن در چنین ناحیهای توانسته در پرورش قوهی تخیل و هنرآفرینی سلطان محمد بهعنوان هنرمندی خلاق نقش پررنگی داشته باشد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
مبانی نظری هنر اسلامی دریافت: 1400/11/5 | پذیرش: 1401/11/17 | انتشار: 1402/9/29