دوفصلنامه
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشکده میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، دانشگاه مازندران ، z.mehdipour@umz.ac.ir
چکیده: (397 مشاهده)
زیورآلات به مثابۀ یک متن هنری؛ از گذشته تاکنون، صرف‌نظر از جنبۀ زیبایی، دارای ارزش نمادینی بوده که ریشه در مناسبات فرهنگی هر اجتماعی داشته است. در این راستا، زیورآلات معاصر هندوستان نیز با قدمتی کهن، توانسته بیانگر حضور چندفرهنگی در این سرزمین باشد. زیرا، در طول تاریخ هندوستان، فرهنگ‌های گذشته حذف نشده، بلکه نوعی امتداد در بطن تحولات تاریخی- فرهنگی آن وجود داشته است. لذا، در این پژوهش برآنیم با استناد به الگوی سه‌گانۀ هنرمند- متن- مخاطب؛ از مفاهیم گفتگومندی باختینی، به مطالعۀ روابط فرهنگی در شکل‌گیری زیورآلات بپردازیم که با توجه به تأثیرات فرهنگ استعمار و برقراری ارتباط با غرب، امروزه فرهنگ ایرانی- اسلامی از میان سایر فرهنگ‌ها، چگونه در تولید زیورآلات معاصر هندوستان بروز یافته است؟ هدف، درک روابط فرهنگی و دستیابی به مهم‌ترین عناصر فرهنگ ایرانی- اسلامی که در شکل‌گیری زیورآلات معاصر هندوستان نقش داشته، بوده است. یافته‌ها که به روش توصیفی-تحلیل محتوا انجام گرفته‌اند بیان می‌کنند، آنچه بر مبنای این الگو در خلق زیورآلات معاصر راهبر بوده نوعی ارتباط بین گفتارهای هنرمند و مؤلفه‌های فرهنگی به عنوان «دیگری» در متن می‌باشد. با توجه به نظریۀ باختین که؛ حضور دیگری در متن می‌تواند پیرنگ و فرهنگ خودِ هنرمند در اثر را بسازد شایان ذکر است، گفتار هنرمند، تنها گفتار مطلق در شکل‌گیری زیورآلات محسوب نشده، بلکه سخن او هم‌راستا با گفتارِ دیگری و به ویژه، مؤلفه‌های فرهنگ ایرانی- اسلامی، قابل دریافت بوده و به سوی مخاطبان خود، سمت یافته است. لیکن، برخلاف سبک زندگی جدید در نتیجۀ تأثیرات فرهنگ غربی در شبه قاره، می‌توان گفت هنرمندان معاصر سال‌های 2019- 2020م، بیش از همه، از مؤلفه‌های فرهنگ ایرانی- اسلامی به عنوان عناصری آشنا برای مخاطب که پیش‌تر نیز در زیورآلات عصر مغولان؛ آخرین دوران حکومت اسلامی در هندوستان کاربرد داشته، در تألیف آثار خود استفاده کرده‌اند. درواقع، بیرون‌بودگیِ فرهنگِ ایرانی- اسلامی در حکمِ «دیگری» و شرکت‌کنندۀ اول و نیز فرهنگی باورپذیر برای مخاطب، به هنرمند این امکان را داده تا چندفرهنگی را در آثار خود جلوه‌گر نماید. و لذا در تمامی زیورآلات، فرهنگ بومی هندوستان تنها فرهنگ اثرگذار نبوده و هنرمند به گفتگو با فرهنگی؛ برخاسته از بافتار، به زیورآلات موجودیت بخشیده است.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
بررسی و نقد هنرهای اسلامی در دوره معاصر
دریافت: 1403/7/8 | پذیرش: 1403/12/19
دریافت: 1403/7/8 | پذیرش: 1403/12/19
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
