تکنیک حلکاری یکی از هنرهای ظریف و پیچیده در تزیین کتابهای خطی و نسخ نفیس است که در دورههای مختلف تاریخی، بهویژه در دورهی صفوی، به اوج شکوفایی رسید. پژوهش حاضر با هدف معرفی و تحلیل ویژگیهای حلکاری در دورهی صفوی، به بررسی مصحف شمارهی ۱۵۵۸ موزهی چستربیتی میپردازد. این نسخهی قرآنی، نمونهای برجسته از این تکنیک در مکتب شیراز است.
این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای، ویژگیهای هنری و فنی حلکاری در این دوره را مطالعه میکند. انتخاب مصحف ۱۵۵۸ بهدلیل وجود شناسنامه و رقم هنرمند برجستهی این دوره در شیراز، بهصورت هدفمند میباشد. در این نسخه، حلکاری بهطور متعادل در متن و حاشیه با طرحهای اسلیمی و ختایی و رنگهای طلایی، لاجوردی، سفید، مشکی و زرشکی بهکار رفته است که نمایانگر زیباییشناسی خاص آثار دوره صفوی است.
پرسش اصلی پژوهش این است که آثار حلکاری دورهی صفوی با تأکید بر مصحف شمارهی ۱۵۵۸ موزهی چستربیتی دارای چه ویژگیهایی هستند؟ نتایج این مطالعه نشان میدهد که حلکاری در دورهی صفوی از جایگاه ویژهای در هنر تذهیب برخوردار بوده و با ایجاد ترکیبهای زیبا و متقارن، تحول و تداوم سنتهای هنری این دوره را به نمایش میگذارد.
بهعنوان یک نتیجهی چشمگیر، این پژوهش همچنین نشان میدهد که حلکاری در مصحف ۱۵۵۸ نهتنها تداوم سنتهای پیشین را حفظ کرده، بلکه با خلاقیت در ترکیب رنگها و طرحها، آغازگر سبک جدیدی در مکتب شیراز بوده است. این تحول هنری بهخوبی نمایانگر تأثیرات فرهنگی و مذهبی عصر صفوی بر هنر تذهیب و حلکاری است.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |