سال 3، شماره 1 - ( دوره سوم، شماره اول، پاییز و زمستان 1397 )
جلد 3 شماره 1 صفحات 26-11 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
azam kasiri A. A Comparative Study of the Visual Elements in Five Miniatures of the Prophet’s Ascension . JIC 2019; 3 (1) :11-26
URL: http://jih-tabriziau.ir/article-1-64-fa.html
URL: http://jih-tabriziau.ir/article-1-64-fa.html
اعظم کثیری آتوسا. مطالعۀ تطبیقی مؤلفه‌های تصویری در پنج نگارۀ معراج حضرت رسول (ص). هنرهای صناعی اسلامی. 1397; 3 (1) :11-26
دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی ، atoosakasiri@gmail.com
چکیده: (9449 مشاهده)
معراج‌نامه‌ها روایت‌های منظوم یا منثورند که به سفر معنوی و روحانی حضرت رسول (ص) و شرح مشاهدات و مراحل سلوک آن حضرت در این سیر الهی می‌پردازد. همچنان که مصنفان و شاعران ایرانی به نقل و توصیف و شرح این روایت پرداخته‌اند، نگارگران ایران اسلامی نیز بنابر فرهنگ دینی و اعتقادی خویشتن و جامعۀ مسلمان ایرانی در دوره‌های مختلف به تصویرسازی و تجسم‌بخشی این روایت عظیم دست یازیده و نسخه‌های متعددی از معراج‌نامه‌های مصوَّر و منقوش فراهم آورده‌اند. هر یک از این نسخه‌ها با توجّه به ویژگی‌های فرهنگی زمان نگارگر، اختصاصات بصری منحصربه‌فرد و متفاوتی را در کنار مشابهت‌های روایی- تصویری نشان می‌دهد. این مقاله بر آن است که با مقایسۀ ویژگی‌های تصویری پنج نگاره با مضمون معراج که در دوره‌های مختلف تاریخی مصوَّر گردیده‌اند،ویژگی‌های تصویری هر یک از این نسخه‌های تصویری را مبیَّن سازد و به این واسطه نشان دهد که نمادها و نشانه‌ها و مؤلفه‌هایتصویرگریِ مذهبی ایران در زمان‌های مختلف چه بوده و دست‌خوش چه تغییراتی شده است. روش تحقیق در این پژوهش، کیفی و توصیفی- تحلیلی به شیوۀ تطبیقی است و نمونه‌های موردمطالعه (جامعۀ آماری) شامل پنج نگاره از پنج معراج‌نامه مربوط به ادوار مختلف است و مشتمل بر این نسخه‌ها است: معراج‌نامه احمد موسیو نگارۀ معراج از جامع‌التواریخ رشیدی مربوط به دورۀ ایلخانان مغول، معراج‌نامه شاهرخی از عصر تیموریان، نگارۀ معراج درخمسۀ طهماسبی مربوط به عهد صفوی و تابلوی معراج، اثر استاد فرشچیان، مرتبط با دهۀ اخیر.نتایج به‌دست‌آمدهمبیّن می‌سازد که قواعد مشابه و متفاوتی در مؤلفه‌ای بصری این ادوار وجود دارد.در شیوۀ تجسّم شمایل مقدس (واقع‌نمایی یا انتزاع)، کاربرد مضامینِ جانبی، رنگ و ترکیب‌بندی‌های افقی‌کتیبه‌وار، و عمودی، زاویۀ دید ودیگر تمهیدات روایت بصری.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
مبانی نظری هنر اسلامی
دریافت: 1396/12/22 | پذیرش: 1398/6/3 | انتشار: 1398/6/25
دریافت: 1396/12/22 | پذیرش: 1398/6/3 | انتشار: 1398/6/25
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
