Sharifinia A, Heidari Baba Kamal Y, Shakarami T. Investigating the Role of Mythological and Sacred Herbal Patterns in the Stucco Decorations of Seymareh Mosque. JIC 2020; 4 (1) :121-134
URL:
http://jih-tabriziau.ir/article-1-95-fa.html
1- دانشجوی دکتری باستانشناسی، دانشکده هنر و معماری دانشگاه بوعلیسینا همدان، ایران ، sharifinia39@gmail.com
2- دانش آموخته دکتری باستان شناسی، دانشکده هنر و معماری دانشگاه بوعلیسینا همدان، ایران
3- دانش آموخته کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه پیام نور تهران، ایران
چکیده: (3937 مشاهده)
مطالعه نویافته های باستانشناسی اهمیت فراوانی در روشن شدن زوایای مبهم یک فرهنگ یا تأثیر و تأثرات آن دارد. از جمله یافته های با اهمیت کاوش های باستانشناسی شهر سیمره، کشف مسجد این شهر و تزئینات گچبری آن با مضامین متنوع گیاهیست. باتوجه به پیشینه ساسانی شهر سیمره و تأثیر مستقیم هنر گچبری دوره ساسانی بر تزئینات گچبری مسجد سیمره، اهداف اصلی پژوهش حاضر شناسایی و گونه شناسی نقوش گیاهی گچبریهای مسجد شهر سیمره و پی بردن به معانی اساطیری و مقدس آنهاست. بر این اساس سؤالات اصلی پژوهش عبارتند از 1ـ نقوش گیاهی با پیشینۀ اساطیری به کار رفته در تزئینات گچبری مسجد سیمره کدام اند؟ 2ـ بهکاربردن این نقوش در تزیینات گچبری مسجد و فضای دینی و اسلامی آن چگونه تبیین میشود؟ نتایج پژوهش نشان میدهد که نقوش گیاهی مقدس گچبریهای مسجد سیمره عبارتند از انار، تاک، کنگر، نخل، نیلوفر، درخت کاج و میوه بلوط. در میان فرهنگ ملل مختلفِ پیش از اسلام، انار، تاک، نخل و کاج، نماد باروری، فناناپذیری و برکت و به همین صورت نیلوفر، میوه بلوط و کنگر نمادهای حیات، امنیت و باروری، پیروزی و توفق بر مشکلات است. علاوه بر این با توجه به استقرار دولت ساسانی در منطقه سیمره نقوش گچبریهای بکاررفته در مسجد سیمره، برگرفته از نقوش گچبریهای ساسانی البته، با پرهیز از نگاه اساطیری و نمادین پیش از اسلاماند. بنابراین نقوش گیاهی تزئینات گچبریهای مسجد سیمره به لحاظ شکل و فرم برگرفته از هنر گچبری دوره ساسانی؛ اما به لحاظ مفهومی و محتوایی براساس آموزههای اسلامی خالی از مضامین اساطیری دوره ساسانیاند. بهمنظور دستیابی به نتایج فوق از روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از بررسیهای میدانی و مطالعه منابع مکتوب انجام شده است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
مبانی نظری هنر اسلامی دریافت: 1398/2/27 | پذیرش: 1398/5/30 | انتشار: 1398/8/9