1- ، azita.ibrahimy@gmail.com
2- دانشگاه الزهرا
چکیده: (4442 مشاهده)
نقش و نقوش هندسی ترکیبی از ذهن معنوی و عرفانی انسانی است که هستی را زیبا میبیند و بینشش یک تمدن تاریخی را نقاشی میکند. نقوش هندسی بیان از داشتههای ریتمیک و متعادل بشر است، زمانی که بشر میخواهد فراتر از حال تصور کند و جهان مملو از عشق را همسان بیافریند؛ تنها نقشها که بنمایههای آثار هنریاند میتوانند برای اثر هنری ابهت و والایی بخشد. در این مقاله تلاش شده تا در راستای خامک دوزی های هراتی با رویکرد هندسه فرکتال، مباحثی کنار هم چیده شده و تحلیل گردد تا باشد تأثیرگذاری و تأثیرپذیری مشخص شود. خامک¬دوزی نوعیتی از نقوش هندسی است که مزین کننده¬ی لباسهای مردانه و زنانه¬ی مردمان افغانستان بهویژه هرات است و هندسه¬ی فرکتال یا برخال؛ اشکال هندسی نا اقلیدسی نامتعارف که مهمترین ویژگی آنها خود متشابهی آنهاست. پرسش عمده ِکه در این مقاله ذکر گردیده است عبارت از: چه رابطهای میان نقوش خامک-دوزی های هرات و نقوش هندسه ی فرکتال وجود دارد؟ روش پژوهش در این مقاله تحلیلی و تطبیقی است و با استناد بر رویکرد هندسه فرکتالی برای جمع نمودن داده¬ها تلاش صورت گرفته است. جمعآوری مطالب در این نوشتار میدانی(مصاحبوی) و کتابخانه¬ای بوده است. بعد از به دست آوردن نتایج بهدستآمده روشن شد؛ نقوش خامک دوزی هرات دارای شباهت ها و افتراقاتی با نقوش هندسه ی فرکتال می باشند لکن شباهت¬های آن بهمراتب بیشتر از تفاوت¬های آن است، در کل میتوان بیان نمود که این نقوش با داشتن ویژگی¬های همچون: تشکیل از راه تکرار، خود متشابهی، خاصیت بزرگ¬نمایی تا بی¬نهایت؛ جزء از اشکال هندسه -ی فرکتال محسوب می شود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
مبانی نظری هنر اسلامی دریافت: 1398/10/13 | پذیرش: 1399/11/20 | انتشار: 1399/11/20