یکی از شخصیتهای مهم و افسانهای شاهنامه فردوسی، جمشید است. جمشید شاه و جزئیات حکومت او در برخی نگارههای دونسخه به تصویر درآمده است. نگاره پادشاهی جمشید در شاهنامه بایسنقری و نگاره دربار جمشید در شاهنامه طهماسبی هردو بازنمایی تصویری پادشاهی جمشید و عملکردهای او است. اهمیت موضوع در هر دو نگاره ضرورت انجام پژوهش حاضر را ایجاب کرده و هدف پژوهش، شناسایی چگونگی بازنمایی شخصیت جمشید در شاهنامه بایسنقری و طهماسبی و نیز شناخت وجوه اشتراک و افتراق ویژگیهای جمشید و نوع تصویرسازی صحنهها در دو نگاره میباشد. بنابراین دو پرسش مطرح شده است: 1- شخصیت جمشید در دو نگاره پادشاهی جمشید و دربار جمشید در شاهنامههای بایسنقری و طهماسبی چگونه و با چه ویژگیهایی بازنمایی شده است؟ 2- چه عوامل فرهنگی، سیاسی و اجتماعی باعث شده جزئیات بیشتر و دقیقتری در نگاره شاهنامه شاه طهماسب نسبت به شاهنامهی بایسنقری اعمال شود؟ شایان ذکر است پژوهش پیشرو با جستوجو در منابع کتابخانهای و مشاهده دو نمونه نگاره، به شیوه توصیفی- تحلیلی- تطبیقی انجام شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد نگاره شاهنامه طهماسبی نسبت به نگاره شاهنامه بایسنقری جزئیات دقیقتری از حکومت جمشید را ارائه کرده و حکومت جمشیدشاه مقتدرانهتر، پرتجملتر و به صورت عناصر تصویری بیشتر و مفصلتر بازنمایی شده به طوریکه تعداد عناصر انسانی در نگاره بایسنقری 15 نفر و در نگاره طهماسبی 28 نفر به همراه تصویر دو دیو میباشد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
مبانی نظری هنر اسلامی دریافت: 1400/1/31 | پذیرش: 1400/5/30 | انتشار: 1400/6/1