Mendeley  

Zotero  

Goodarzparvari P, Birouti S, Bagheri Garmarudi A. Reading the iconological of the ruling visual elements in the Ilkhanid coins from a perspective the discourse of religion. JIC 2022; 6 (2) :81-97
URL: http://jih-tabriziau.ir/article-1-200-fa.html

سکه‌های ایلخانی از نقطه‌نظر زیباییِ نقش‌مایه‌ها و تنوع شعائر مذهبی، از بهترین سکه‌های اسلامی‌اند که می‌بایست موشکافانه و دقیق ازمنظر شمایل‌شناسانه بررسی گردند تا بن‌مایه‌های اندیشه و فلسفۀ وجودیِ آن‌ها شناسایی گردد. مهم‌ترین جریان فکری که از هرلحاظ تأثیری عمیق بر ضرب عناصر بصری روی سکه‌ها گماشت، گفتمان مذهب بودکه با توجه به گرایش‌های متنوع مذهبی ایلخانان، تحت تأثیر باورهای مذهبی در زیباترین شکلش روی سکه‌ها حک گردید. هدف از پژوهش، بررسی نقش‌مایه‌های غالب بر سکه‌های ایلخانی با رویکرد شمایل‌شناسانه طی گام‌های سه‌گانۀ توصیف، تحلیل و تفسیر است که به پیوندهای عمیق مکنون بین ظاهر یک متن تصویری و آنچه خارج از متن به‌صورت قراردادهای مذهبی تعریف شده است، دست یابیم. پژوهش حاضر با رویکردی متفاوت از شیوه‌های مرسوم سکه‌شناسی، در پی پاسخ به این پرسش است که ازمنظر شمایل‌شناسانۀ اروین پانوفسکی، عناصر بصریِ حاکم در سکه‌های ایلخانی چگونه تحلیل و تفسیر می‌گردند؟ فرضیه آن است که صرف‌نظر ازمنظر زیبایی‌شناسانه، این عناصر بر مفاهیم فراتری دلالت می‌نمایند که هم‌سو با باورهای آیینی و اعتقادهای مذهبی متنوع ایلخانیان است. پژوهش به روش تحلیلی تاریخی، با استناد به مطالعات کتابخانه‌ای، بررسی میدانی و گزینش هدفمند داده‌های موزه‌ای نشان می‌دهد عناصر حاکم در سکه‌های ایلخانی در دوران حاکمیت حاکمان بزرگ مغول به سوارکار با تیر وکمان، ستارۀ داوود، شمعدان یهودی و مثلث و در دوران حاکمیت یاسا به شیر، خرگوش و در دوران اسلامی به شیر، خورشید و شیر و خورشید ارجاع داده می‌شوند که هرکدام با معانی قراردادی خاصی با مفاهیم فلسفی موجود در ادیان شَمنی، بودایی، یهودی، مسیحی و اسلام قرابت داشته و مشاهده گردیده که در دوران حاکمیت یاسا و اسلامی، تحت تأثیر سیاست‌های دینی همچون تسامح و تساهل، مصلحت‌اندیشی و یا بی‌سیاستی، ضرب نقش‌مایه‌ها به همراه شعائر مذهبی روی سکه‌ها صورت‌گرفته است.